Έρευνα χρήσης τεχνολογιών, πληροφορικής & επικοινωνίας

Η χρήση του διαδικτύου από τον μέσο Έλληνα σύμφωνα με την (άκρως ενδιαφέρουσα) έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.).

Δελτίο Τύπου: "Έρευνα χρήσης τεχνολογιών, πληροφορικής & επικοινωνίας από τα νοικοκυριά: 2013"

Από την Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοινώνονται στοιχεία για το βαθμό χρήσης των νέων τεχνολογιών από τα νοικοκυριά και τα µέλη τους. Τα στοιχεία προέρχονται από τη δειγματοληπτική Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από τα νοικοκυριά, έτους 2013.

Η έρευνα διενεργήθηκε σε τελικό δείγμα 4.209 ιδιωτικών νοικοκυριών και σε ισάριθμα µέλη αυτών, σε ολόκληρη τη Χώρα, µε κριτήριο την ύπαρξη ενός τουλάχιστον µέλους ηλικίας 16 - 74 ετών σε κάθε νοικοκυριό.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Με την έρευνα συγκεντρώνονται αναλυτικές πληροφορίες για την πρόσβαση των νοικοκυριών σε επιλεγμένες τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας, ειδικότερα δε για τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, την πρόσβαση στο διαδίκτυο και την απανταχού συνδεσιμότητα, τις συναλλαγές µε δηµόσιες υπηρεσίες µέσω διαδικτύου (υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης), το ηλεκτρονικό εμπόριο καθώς και για τις ηλεκτρονικές δεξιότητες.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Χώρα µας το 2002 και τα αποτελέσματά της είναι πλήρως εναρμονισμένα µε των υπόλοιπων κρατών µελών της ΕΕ που διενεργούν την έρευνα. Τα δεδομένα της έρευνας συλλέγονται τηλεφωνικά από ένα και µόνο, τυχαία, προεπιλεγμένοµέλος κάθε νοικοκυριού, µε μοναδική προϋπόθεση την ηλικία των 16 - 74 ετών. Με το ερωτηματολόγιο, συλλέγονται πληροφορίες που αφορούν σε ολόκληρο το νοικοκυριό καθώς, επίσης, και ατομικές πληροφορίες που αφορούν στο επιλεγμένο µέλος.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Τα βασικά συµπεράσματα της έρευνας αναφορικά µε τη διείσδυση της τεχνολογίας στα νοικοκυριά και άτομα της Χώρας, από το 2010 μέχρι σήμερα, απεικονίζονται, συνοπτικά, στο γράφημα που ακολουθεί και αναλυτικά στις επόμενες ενότητες του δελτίου τύπου:

ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ - ΣΥΝ∆ΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ - ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ

Η συντριπτική πλειοψηφία των συνδέσεων στο διαδίκτυο από την κατοικία είναι ευρυζωνικές συνδέσεις. Διαχρονικά, η εξέλιξη των ευρυζωνικών συνδέσεων, αλλά και των συνδέσεων περιορισμένης συχνότητας από την κατοικία, απεικονίζεται στο γράφημα που ακολουθεί:

Διαχρονικά, η γεωγραφική κατανομή των νοικοκυριών που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους παρουσιάζεται στο γράφημα που ακολουθεί:

ΧΡΗΣΗ Η/Υ - ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Χρήση Η/Υ, κατά το Α’ τρίμηνο του 2013, έκανε το 60,4% του πληθυσμού της Χώρας, ηλικίας 16 - 74 ετών. Χρήση διαδικτύου, κατά το Α’ τρίμηνο του 2013, έκανε το 59,9% του πληθυσμού της Χώρας, ηλικίας 16 - 74 ετών. Διαχρονικά, τα ποσοστά του πληθυσμού που χρησιμοποιεί Η/Υ και διαδίκτυο παρουσιάζονται στο γράφημα που ακολουθεί, στο οποίο είναι εμφανής η σύγκλιση των προαναφερθέντων ποσοστών τα τελευταία έτη:

Αναφορικά µε τον πληθυσμό της Χώρας και τη χρήση του διαδικτύου:

• Περισσότεροι από 6 στους 10 άνδρες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο˙ σχεδόν η ίδια αναλογία εμφανίζεται και στις γυναίκες.

• Έντονες οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στις ηλικιακές ομάδες. Περισσότεροι από 9 στους 10, ηλικίας 16 - 24 ετών, χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και μόλις 1 στους 10, ηλικίας 65 -74 ετών.

• Εξίσου έντονες οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στις πληθυσμιακές ομάδες διαφορετικών βαθμίδων εκπαίδευσης. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο 9 στους 10 από όσους έχουν ολοκληρώσει υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης (ΤΕΙ, ΑΕΙ, μεταπτυχιακά/διδακτορικό), 7 στους 10 από όσους έχουν ολοκληρώσει μεσαίο επίπεδο εκπαίδευσης (απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ινστιτούτων επαγγελματικής κατάρτισης) και λίγο περισσότεροι από 2 στους 10 από όσους έχουν χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (δεν έχουν ολοκληρώσει καμία βαθμίδα εκπαίδευσης, απόφοιτοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και γυμνασίου / κατώτερων τεχνικών σχολών).

Τακτική θεωρείται η χρήση του διαδικτύου, τουλάχιστον µία φορά την εβδομάδα και πραγματοποιείται από το 93,3% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α’ τρίμηνο του 2013, ποσοστό αυξημένο κατά 1,7% σε σχέση µε το 2012 (91,7%).

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ

Παράγοντες κινδύνου, ώστε ένα άτομο να αποκλείεται από την ηλεκτρονική ενσωμάτωση (e-inclusion), αποτελούν:

• η ηλικία

• το επίπεδο εκπαίδευσης

• η ασχολία

Συγκεκριμένα, κάποιος θεωρείται ότι κινδυνεύει να αποκλειστεί από την ηλεκτρονική/τεχνολογική ενσωμάτωση, εάν:

• ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 55 - 74 ετών (τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αποκλείονται από την έρευνα)

• δεν έχει ολοκληρώσει καμία εκπαιδευτική βαθμίδα ή έχει ολοκληρώσει δημοτικό, γυμνάσιο ή κατώτερες τεχνικές σχολές

• δεν είναι εργαζόμενος (άνεργος, συνταξιούχος ή άλλες περιπτώσεις µη οικονομικά ενεργού ατόµου).

Σύμφωνα µε τα αποτελέσματα της έρευνας:

• Ποσοστό 29,2% του πληθυσμού ηλικίας 16-74 ετών αντιμετωπίζει κίνδυνο αποκλεισμού από την τεχνολογική ενσωμάτωση λόγω της ηλικίας.

• Ποσοστό 34,1% του πληθυσμού ηλικίας 16-74 ετών αντιμετωπίζει κίνδυνο αποκλεισμού από την τεχνολογική ενσωμάτωση λόγω του επιπέδου εκπαίδευσης.

• Ποσοστό 49,4% του πληθυσμού ηλικίας 16-74 ετών αντιμετωπίζει κίνδυνο αποκλεισμού από την τεχνολογική ενσωμάτωση λόγω της ασχολίας του, συγκεκριμένα δε επειδή δεν εργάζεται.

• Ποσοστό 16,5% του πληθυσμού ηλικίας 16-74 ετών αντιμετωπίζει και τους τρεις παράγοντες κινδύνου.

• Ποσοστό 16,4% αντιμετωπίζει δύο παράγοντες κινδύνου.

• Ποσοστό 30,4% αντιμετωπίζει έναν παράγοντα κινδύνου.

• Ποσοστό 36,7% δεν αντιμετωπίζει κανένα παράγοντα κινδύνου.

ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Η αναζήτηση πληροφοριών και υπηρεσιών παραμένει, όπως και το 2012, στην κορυφή της λίστας των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται µέσω διαδικτύου µε ποσοστό 83,4%, ενώ η online ανάγνωση ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά είναι η δεύτερη περισσότερο πραγματοποιούµενη δραστηριότητα, µε ποσοστό 77,1%. Αναλυτικά, το 2013 τα ποσοστά που καταγράφηκαν για κάποιες κύριες δραστηριότητες, κατά φθίνουσα σειρά, παρουσιάζονται ακολούθως:

• Αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες 83,4%.

• Διάβασμα online ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά 77,1%.

• Αποστολή ή λήψη ηλεκτρονικών μηνυμάτων 76,6%.

• Συμμετοχή σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter κλπ.) 60,3%.

• Αναζήτηση πληροφοριών υγείας σχετικές µε ασθένειες, διατροφή, κακώσεις κλπ. 56,0%.

• Πληροφόρηση από ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες (wikis) 53,3%.

• Πραγματοποίηση κλήσεων ή βιντεοκλήσεων, µε χρήση web κάμερας µέσω του διαδικτύου (Skype) 43,3%.

• Χρήση υπηρεσιών για ταξίδια και καταλύματα 38,1%.

• Αναζήτηση πληροφοριών για επίσημη βαθμίδα εκπαίδευσης, για προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων κλπ. 34,8%.

• Αναζήτηση εργασίας ή αποστολή αίτησης για εύρεση εργασίας 26,7%.

• «Κατέβασμα» λογισμικού (εξαιρουμένου λογισμικού για παιχνίδια) 23,5%.

• Πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών 17,9%.

• Συμμετοχή σε online εκπαιδευτικά προγράμματα 7,0%.

• Πώληση αγαθών ή υπηρεσιών µέσω δημοπρασιών π.χ. µέσω e-Bay, 5,9%.

Μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται, σε σχέση µε το 2012, στην πώληση αγαθών ή υπηρεσιών µέσω δημοπρασιών µε τοποθέτηση διαφήμισης σε ιστοσελίδα όπως το e-Bay (+47,5%), στην πραγματοποίηση κλήσεων ή βιντεοκλήσεων µέσω του διαδικτύου, µε χρήση προγραμμάτων όπως το Skype (+14,2%) και στις τραπεζικές συναλλαγές (+7,8%).

ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Περίπου 3 στους 10 συνδέονται στο διαδίκτυο εν κινήσει (εκτός κατοικίας και χώρου εργασίας), από φορητή συσκευή. Το 26,7% του συνολικού πληθυσμού ηλικίας 16 - 74 ετών και το 44,7% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α' τρίμηνο του 2013 συνδέθηκαν στο διαδίκτυο, εκτός της κατοικίας και του χώρου εργασίας τους, µε χρήση κινητού τηλεφώνου ή smart phone, φορητού υπολογιστή (laptop, notebook, netbook ή tablet) ή άλλης φορητής συσκευής (PDA, MP3 player, e-book reader, φορητή κονσόλα παιχνιδιών κλπ.), παρουσιάζοντας αύξηση 18,7% και 9,3%, αντίστοιχα, σε σχέση µε το Α’ τρίμηνο του 2012.

Στις ηλικίες 16 - 34 ετών 1 στους 2 συνδέεται στο διαδίκτυο εν κινήσει, µε χρήση φορητής συσκευής. Από αυτούς σχεδόν 1 στους 2 χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο, ενώ μόλις 2 στους 5 φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αναφορικά µε το δίκτυο που χρησιμοποιείται για την εν κινήσει χρήση του διαδικτύου:

Η μεγάλη αύξηση που καταγράφεται στη χρήση ασύρματων δικτύων (WiFi) για σύνδεση στο διαδίκτυο στην κατοικία καταγράφεται και για την εν κινήσει χρήση από φορητές συσκευές. Το 82,8% όσων συνδέονται στο διαδίκτυο µε κινητό ή «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο χρησιμοποιεί ασύρματο δίκτυο και το 44,1% δίκτυο κινητής τηλεφωνίας.

Υψηλότερο καταγράφεται το ποσοστό χρήσης ασύρματου δικτύου (90,0%), για όσους συνδέονται εν κινήσει µε φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή (laptop, tablet κλπ.), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό όσων συνδέονται µε δίκτυο κινητής τηλεφωνίας ανέρχεται στο 20,1%.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Η έρευνα καταγράφει, μεταξύ άλλων, και το επίπεδο δεξιοτήτων των χρηστών του διαδικτύου, μέσα από ερωτήματα που αφορούν εργασίες -διαφορετικής δυσκολίας- που κάποιος πραγματοποιεί µέσω διαδικτύου, αλλά και από ερωτήματα κρίσεως. Οι εργασίες, όπως καταγράφονται στο ερωτηματολόγιο, και τα αντίστοιχα ποσοστά του πληθυσμού ηλικίας 16 - 74 ετών που έχει οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο και έχει εκτελέσει καθεμία από αυτές παρουσιάζονται ακολούθως:

1. Χρήση «μηχανής» αναζήτησης για ανεύρεση πληροφοριών 98,0%.

2. Αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων µε συνημμένα αρχεία 74,1%.

3. Αποστολή μηνυμάτων σε «chat rooms», «news groups» ή σε online δηµόσια συζήτηση (π.χ. σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης) 61,9%.

4. Πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων µέσω διαδικτύου (χρησιμοποιώντας π.χ. πρόγραμμα Skype) 53,8%.

5. Χρήση της υπηρεσίας peer-to-peer για ανταλλαγή ταινιών, μουσικής κλπ. 18,3%.

6. Δημιουργία ιστοσελίδας 11,1%.

7. «Φόρτωμα» σε ιστοσελίδα κειμένου, εικόνων, ταινιών ή μουσικής (π.χ. σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης) 38,6%.

8. Τροποποίηση των ρυθμίσεων ασφάλειας των προγραμμάτων πλοήγησης 21,9%.

Το επίπεδο των ηλεκτρονικών /διαδικτυακών δεξιοτήτων, σύμφωνα µε την ποσοτική μέθοδο που χρησιμοποιεί η Eurostat, διακρίνεται σε χαμηλό, μέτριο και υψηλό, εάν ο χρήστης έχει πραγματοποιήσει οποιεσδήποτε 1 έως 2 εργασίες από τις προαναφερθείσες, 3 έως 4 και 5 ή περισσότερες, αντίστοιχα.

Σύμφωνα µε τα αποτελέσματα, στο συνολικό πληθυσμό ηλικίας 16 - 74 ετών που έχει οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο, χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων έχει το 33,8%, μέτριο το 46,8% και υψηλό το 19,4%. Σύμφωνα µε τις απαντήσεις που δόθηκαν σε ερωτήματα υποκειμενικής αντίληψης που περιλαμβάνονται:

• Περισσότεροι από 8 στους 10 (83,8%) που έχουν χρησιμοποιήσει οποτεδήποτε το διαδίκτυο και παράλληλα έχουν πραγματοποιήσει µία, τουλάχιστον, από τις προαναφερθείσες οκτώ εργασίες θεωρούν ότι οι δεξιότητες / γνώσεις που έχουν, αναφορικά µε το διαδίκτυο, είναι επαρκείς για να επικοινωνούν, µέσω διαδικτύου, µε φίλους, συγγενείς, συναδέλφους.

• Περίπου 1 στους 2 (54,4%) θεωρεί ότι μπορεί να προστατέψει τα προσωπικά του δεδομένα.

• 6 στους 10 (59,0%) θεωρούν ότι μπορούν να προστατέψουν τον υπολογιστή τους από ιούς κλπ.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Σχετική σταθερότητα καταγράφεται στη χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. 4 στα 10 άτομα, ηλικίας 16 - 74 ετών, χρησιμοποίησαν, τη χρονική περίοδο Απριλίου 2012 - Μαρτίου 2013, για προσωπική χρήση, τις υπηρεσίες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Οι υπηρεσίες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης περιλαμβάνουν κάθε συναλλαγή των πολιτών µε δηµόσιες υπηρεσίες µέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση.

Ειδικότερα, συναλλαγές αναφορικά µε υποχρεώσεις των πολιτών (φορολογική δήλωση κλπ.), επίσημα έγγραφα (αστυνομική ταυτότητα, πιστοποιητικό γέννησης κλπ.), υπηρεσίες εκπαίδευσης (δηµόσιες βιβλιοθήκες, πληροφόρηση και εγγραφή σε σχολεία ή ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα), υπηρεσίες δηµόσιας υγείας (προγραμματισμός ραντεβού, χορήγηση ιατρικών βεβαιώσεων, πιστοποιητικό νοσηλείας ή εξέτασης ασθενούς κλπ.).

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

3 στα 10 άτομα, ηλικίας 16 - 74 ετών, που έχουν οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο, έκαναν κατά το Α' τρίμηνο του 2013 κάποια ηλεκτρονική αγορά ή παραγγελία αγαθών ή υπηρεσιών µέσω του διαδικτύου.

Το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α' τρίμηνο του 2013 ανέρχεται στο 27,0%, ενώ ποσοστό 55,7% αυτών δεν έχει πραγματοποιήσει ποτέ καμία παραγγελία/αγορά µέσω διαδικτύου.

Καταγράφεται, σε σχέση µε το 2012, στασιμότητα στην πραγματοποίηση των αγορών µέσω διαδικτύου. Τους τελευταίους 12 μήνες (Απρίλιος 2012 - Μάρτιος 2013) τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που αγοράστηκαν ή παραγγέλθηκαν µέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση κυρίως, ήταν:

• Είδη ένδυσης και υπόδησης - αθλητικά είδη 36,2%

• Ταξιδιωτικές υπηρεσίες (εισιτήρια, ενοικίαση αυτοκινήτου κλπ.) 27,8%

• Ηλεκτρονικές συσκευές (βιντεοκάμερες, φωτογραφικές μηχανές, κινητά τηλέφωνα, τηλεοράσεις, DVDs κλπ.) 24,9%

• Οικιακά είδη (έπιπλα, παιχνίδια, είδη τέχνης, ηλεκτρικές οικιακές συσκευές κλπ.) 21,4%

• Εισιτήρια για εκδηλώσεις (συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογράφοι κλπ.) 21,1%

• ∆ιαμονή σε καταλύματα (ξενοδοχεία, δωµάτια, διαμερίσματα κλπ.) 20,3%.